Milliyet’in ‘İstanbul’da gazete bayilerinin kirasına yüzde 500 zam’ haberi üzerine; İBB, fiyatların günümüze göre düzenlendiğini açıkladı. İstanbul Tekel ve Gazete Bayileri Odası Başkanı Karasu ise İBB’ye tepki gösterdi

İstanbul’da gazete bayilerinin kira bedeline yüzde 500’e varan zam yapılmasını gündeme getiren Milliyet’in haberi üzerine, İBB yetkilileri yazılı açıklamada bulundu. Önceki dönem İBB Meclisi tarafından belirlenen tarihin son bulması üzerine, büfelerle yeniden sözleşme yapıldığı ve bu amaçla 2015 yılından bu yana sabit kalan kira bedellerinin yeniden ele alındığı belirtilen açıklamada “Büfelerin konumu, özellikleri ve günümüz fiyatları üzerinden düzenlemeye gidilmiştir” denildi. Açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

EK FİNANSAL YÜK: Gazete ve Ürün Satış Büfeleri, ilk olarak sadece gazete satmak için oluşturulmuş. Bu nedenle 25 yıllık büfelerin metrekareleri, iç donanımları, altyapıları farklı bir ürün veya hizmet satışına uygun değildir. Bugün İstanbul genelinde, hemen her büfenin dış alanlarında farklı ek dolap üniteleri, tezgâhlar ve yaya trafiği ile kent dokusunu etkileyen eklemeler görülmektedir. Büfelerin bu yapıları çoğu ürünün hijyenik koşullarda saklanmasını ve satışını da etkiler durumdadır. Ayrıca büfe sahipleri büfe içinde ve çevresinde depolama alanı bulunmaması nedeniyle kendi imkanları ile mümkün olduğunca az maliyetli, bazen çok da hijyenik olmayan depolama alanları kiralamak durumunda kalmaktadır. Bu da hem İstanbullulara hijyen standartları olmayan ürünler sunulmasına hem de bu alanların ek finansal yük yaratmasına neden olmaktadır. Büfeler, hayata geçtiği ilk dönemde sadece gazete satışı yapılacağı düşünülerek, bu karlılık üzerinden bir kira bedeli belirlenmiştir. Bugün gelinen noktada, sigaradan dondurmaya; soğuk içeceklerden gıda maddelerine kadar oldukça geniş bir portföyde ürünün satışı yapılmaktadır” denildi.

KAMU MAĞDURİYETİ ÖNLENDİ: İstanbul’un en değerli bölgelerinden; Mecidiyeköy, Kadıköy, Beyoğlu, Fatih, Bostancı gibi yerlerde, bin 165 ila 2 bin 100 lira arasında değişen oldukça düşük bu kiralar, günün gereklerine göre ele alınmıştır. Bu sayede, kamu mağduriyeti de önlenmiştir. İfade etmek gerekir ki; fiyatlandırma yapılırken sadece gazete satan büfeleri ile gıda ürünleri satan büfeler arasındaki fark gözetilmiştir.

ÖNEMLİ KOLAYLIKLAR GETİRİLDİ: İBB, pandemi süresince işletmecilere borçlarını ödemede önemli kolaylıklar getirmiştir. İzolasyon sürecinin yaşandığı Mart, Nisan ve Mayıs aylarındaki borcun yüzde 75’inden fedakarlık edilmiştir. Normalleşme sürecinin başlamasıyla işletmelerden, kira borçlarının sadece yüzde 75’ini ödemeleri talep edilmiştir. Bununla birlikte, pandemi veya mücbir sebeplerden dolayı kapalı kalınan her gün için kira bedeli alınmaması kararlaştırılmıştır.

İLK ETAPTA 12 TAKSİT: İBB, kent genelindeki gazete ve ürün satış büfelerinin yenilenmesi kararlaştırılmıştır. İstanbul’a yakışacak bu yeni büfelerin 70 ila 100 bin lira arasındaki maliyeti de işletmecilerin üzerine yüklenmeyecektir. İlk etapta işletmeciler, 12 eşit taksitte yenileme bedellerini Kültür AŞ’ye ödeyecek, daha sonra bu bedel, kiradan düşmek suretiyle geri ödenecektir. Bundan sonraki süreçte, eski işletmecilerin, öncelikli olarak kendilerine sunulan bu hakları kabulü yönünde bir zorunluluk bulunmamaktadır. Eski işletmecilerin devam etmek istememesi durumunda ilgili büfe, 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu 45. maddesi gereğince ihaleye çıkılacaktır. ‘Büfe İstanbul’ların İstanbul ve İstanbullulara değer katacak işletmeciler tarafından yönetilmesi adına bu ihale, mümkün olan en geniş katılımla ve şeffaf bir şekilde gerçekleştirilecek; İstanbullular tarafından internet üzerinden izlenebilmesi de sağlanacaktır.

‘Bayilerin hakkını savunacağım’

İBB’nin açıklamasına tepki gösteren İstanbul Tekel ve Gazete Bayileri Odası Başkanı Ferihan Karasu, şunları söyledi: “Biz bir ay önce İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’ndan konunun KÜLTÜR A.Ş. olduğunu belirterek, özel kalemden randevu talep ettik. Bunun üzerine KÜLTÜR A.Ş. Genel Müdürü Serdar Taşkın, 3 Eylül tarihinde görüşmek üzere bizi davet etti. Görüşmede bize kendi görüşlerini beyan etti, ardından da itiraz ettiğimiz konulara odamızla birlikte hareket ederek bir çözüm bulacağız ifadesini kullandıktan sonra, ‘Kervan yolda düzülür bir yola çıkalım’ dedi. Ancak 10 Eylül itibariyle, üyelerimiz tek tek çağırılarak hazırladıkları taslak sözleşmeler imza karşılığında bayilerimize teslim edildi. Yangından mal kaçırır gibi bir haftalık süre verildi. Sonra da basına bizim buralarda ucuz kiralarla çalıştığımız intibasına döner, sosis büfelerinin fotoğrafını koyarak, bizim müthiş gelir kazandığımızın algısını yarattı. Ayrıca kamuoyuna açıkladığı basın bildirisinde 2015’ten beri aynı kiralarla işlettiğimizi söyleyerek bizi işgalci durumuna düşürdü. Oysa biz gazete bayilerine, KÜLTÜR A.Ş her yıl düzenli enflasyon oranının üzerinde kira zammı uygulamıştır. Son 5 yılda yapılan zamlar ortalama yüzde 89 civarındadır. Bayilerimize kesilen faturalar ve ödeme dekontları her iki tarafta da mevcuttur. Ayrıca İBB Meclis toplantısında konuşan CHP Grup Sözcüsü Tarık Balyalı da itiraf etmiştir ki; 2018’de 264.595 TL olan kiralar 2019’da 313 bin TL olmuş. ‘5 büfe eksikliğine rağmen bir yıllık artış ortalama yüzde 19’dur’ ifadesini kullanmıştır. İstanbul Basın Bürosu’nun gerçek dışı bu açıklamalarını şaşkınlıkla izliyor, bir anlam veremiyorum. Ben emekçi gazete bayilerinin temsilcisi olarak bayilerimin ve emeğin hakkını sonuna kadar savunacağım.”